‘Wil je ervoor zorgen dat deze boodschap bij inwoners voor het voetlicht komt?’ ‘En wil je draagvlak creëren voor het project?’ ‘Oh, en regel even dat de pers over dit onderwerp een mooi verhaal schrijft.’ Komen deze opdrachten je als communicatieprofessional bekend voor? En doe je dat dan ‘even’? Soms wel. Soms gaat het precies zoals je wilt. Maar soms ook niet. Je bent als organisatie namelijk niet alleen op de wereld. Je hebt te maken met tal van mensen en dus tal van meningen, interpretaties en denkwijzen. Die zelf bepalen welke media ze raadplegen. Zeker de nieuwe generatie ‘Z’ is een lastige, ze worden niet voor niets ook wel de ongrijpbare generatie genoemd.
Generatie Z
De nieuwe generatie ‘Z’, pakweg iedereen die tussen 2001 en 2015 geboren is, is opgegroeid met internet. Jongeren uit die generatie weten als geen ander waar ze hun informatie moeten halen. Traditionele media laten ze links liggen. Geloven in experts doen ze niet. Hun ‘helden’ of vrienden op Instagram, YouTube of andere sociale kanalen: dat zijn de personen waar ze iets van aannemen. Het maakt het er voor organisaties niet eenvoudiger op.
Wie is jouw expert?
Wetenschappers en deskundigen worden door velen niet meer geloofd, onderzoeksrapporten worden bestempeld als ‘fake news’. Jongeren uit generatie ‘Z’ bepalen zelf wie hun experts zijn. En dat geldt niet alleen voor generatie ‘Z’. Heb je als RIVM dé bewijslast op tafel voor de uitleg hoe belangrijk het is om kinderen te vaccineren? Maakt niet uit. Eén ‘gewone’ burger, met veel volgers, die emotioneel vertelt waarom je het vooral niet moet doen, kan zo een tegenbeweging op gang brengen. Daar sta je dan als communicatieadviseur met je mooie en goed onderbouwde verhaal…
Wat één influencer al niet kan doen
KLM overkwam het ook. De vliegtuigmaatschappij bouwt zorgvuldig aan een goede reputatie. Maar toen raakte de visagist van zangeres Rihanna haar make-up koffer kwijt tijdens een vlucht. Binnen no time hadden ze 1,5 miljoen ‘dislikes’ te pakken. Wat één influencer niet kan doen. Accepteren, loslaten en proberen om te buigen. Dat deed bijvoorbeeld Coca Cola, toen Plastic Soup Surfer Merijn Tinga op de stoep stond. Veel organisaties deinzen achteruit en schieten in de verdediging als een actiegroep langskomt. Coca Cola pakte de regie: ze ontvingen Merijn met open armen, schakelden zelf een cameraploeg in om het bezoek vast te leggen en zorgden voor een duidelijk verhaal over de duurzaamheidsdoelstellingen. Enorm spannend, want op die manier reageren, deden ze voor het eerst. Maar het pakte goed uit!
Experimenteer en leer!
Tijdens het CommunicatieCongres kwam dan ook de oproep om af en toe te durven loslaten, grip houden is een illusie. Dus experimenteer en leer! Wat wel enorm helpt, is om je écht te verdiepen in je doelgroep. Wat houdt hen bezig? Wie geloven ze? Waar kun je hen vinden? Gonda Duivenvoorden onderbouwt dat in haar onlangs gepubliceerde boek ‘De psychologie van communicatie’. Zij stelt dat het voor effectieve communicatie van cruciaal belang is om niet de intentie van de zender centraal te zetten, maar de leefwereld van de ontvanger. Weet dus met wie je communiceert. Praat met ze en ga na waarvan ze wakker liggen. Analyseer de grondhouding van deze persoon, de wereld waarin hij of zij leeft. Op die manier kun je een effectieve communicatiestrategie opzetten. Maar let wel: er kunnen tal van factoren op je pad komen, waar je als communicatieadviseur geen invloed op hebt. Dus doe je best, maar laat soms los!